ဗုဒၵဘာသာအေၾကာင္းေတြးတတ္သလိုေတြးၾကည့္ျခင္း

ငယ္ကတည္းက ဗုဒၶဘာသာအေၾကာင္းကို ခန ခန စဥ္းစားမိတယ္။ ဘာလို ့ငါ ဗုဒၶဘာသာျဖစ္ရတာတုန္း ဘာလို ့ဗုဒၶကိုကိုးကြယ္ရတာတုန္းဆိုသလိုေပါ့။
ကၽြန္ေတာ္မွတ္မိသေလာက္ ပထမဆံုးၾကားခဲ့ရတဲ့ ဘာသာေရးနဲ ့ဆိုင္တဲ့ စကားက ေတာ့ ကၽြန္ေတာ့္အဖြားေလးေတာ္တဲ့ အဖြားကေျပာတာ သူက ဥပုသ္ေစာင့္က ျပန္ အလာ ကၽြန္ေတာ္ကေမးၾကည့္တာ ဥပုသ္ေစာင့္ေတာ့ ဘာေတြလုပ္ရတုန္းဆိုေတာ့ သီလယူရတယ္ တရားနာရတယ္တဲ့။ သူက သူနာခဲ့တဲ့တရားကိုျပန္ေျပာျပတယ္ နိဗၺာန္ဆိုတာရိွတယ္၊ သိပ္ေကာင္းတာပဲတဲ့၊ စားစရာလဲမလိုဘူး၊ အလုပ္လုပ္စရာလဲ မလိုဘူးတဲ့ သူက ၿငိမ္းၿငိမ္းခ်မ္းခ်မ္းေလးပဲ ရိွတဲ့ေနရာတဲ့။ ခုထိမွတ္မိေသး။ အဲဒီအရာကို စ စိတ္၀င္စားမိတာပဲ။ အဲဒီမွာလူေတြက ဘာလုပ္ၾကတာတုန္းေပါ့။ စာအုပ္ေတြထဲမွာက နတ္အေၾကာင္း ျဗဟၼာအေၾကာင္းက ဂိတ္ဆံုးတာကိုး။ နိဗၺာန္က လူေတြအေၾကာင္းေတာ့ မပါပဲကိုး။
နိဗၺာန္ …နိဗၺာန္… လူေတြေသရင္ နိဗၺာန္ယာဥ္နဲ ့လာလာသယ္တာေတာ့ေတြ ့ ဘူးသားပဲ။ဒါေပမယ့္ သူတို ့သြားတာ သခ်ိ ၤဳင္းပဲ နိဗၺာန္မွမဟုတ္တာပဲ။
စပ္စုႏိုင္တဲ့အရြယ္ စာအုပ္ေတြရွာဖတ္ႏိုင္တဲ့ အရြယ္က်ေတာ့ နိဗၺာန္အ ေၾကာင္း ဆက္ၿပီးစပ္စုတာပဲ။ အသိေတြကေတာ့ ၀ိုးတိုး၀ါးတား။ နိဗၺာန္နဲ ့ဗုဒၶဘာသာ အေၾကာင္းကိုေျခေျချမစ္ျမစ္စၿပီးဖတ္မိတာ ၇ တန္းနွစ၊္ သူငယ္ခ်င္းတစ္ေယာက္ ယူလာ ေပးတဲ့စာအုပ္ ဆရာနႏၵသိန္းဇံရဲ ့ “အေတြးအေခၚတို ့၏ လြင့္ေျမာျခင္းႏွင့္ လူ၏ေဆာက္တည္ရာ” စာအုပ္။ အမွန္ေျပာရရင္ အဲဒီစာအုပ္ကို နိဗၺာန္အေၾကာင္း သိခ်င္ လို ့ ဖတ္တာမဟုတ္ဘူး ဗုဒၶဘာသာအေၾကာင္းသိခ်င္လို ့ဖတ္တာမဟုတ္ဘူး။ စာအုပ္ အစပိုင္းက အေနာက္တိုင္းကလူေတြ ကမၻာႀကီးဘယ္လိုျဖစ္လာသလဲ ဆိုတာကို ေတြးတဲ့အေၾကာင္းကိုေရးထားတာ Super Hyphon အလံုးႀကီးကေနစၿပီး စၾကာ၀ဠာတည္ပံုကို ရွင္းျပတဲ့ Hypothesis ေတြ အဲဒါေတြကို အသည္းအသန္ သေဘာက်လုိ ့ဖတ္ရင္း ဖတ္ရင္းေနာက္ဆံုးပိုင္းက ဗုဒၶ၀ါဒနဲ ့ နိဗၺာန္ အေၾကာင္း ေရာက္သြားတာပဲ။ ဟ ဟုတ္ပဟ နိဗၺာန္၊ ဗုဒၶဘာသာ ဒီလိုပါလား။ အဲလိုနဲ ့ပဲ တရား စခန္းလဲသြားလိုက္တာပဲ ဘာသာေရးစာအုပ္ေတြလဲ မွီသေလာက္ေတာ့ ဖတ္လိုက္ တာပဲ။ ေျခေျချမစ္ျမစ္သိလိုတဲ့ စိတ္အရင္းခံေပါ့။ ငယ္တုန္းကေကာင္းတဲ့ဘက္က ေလာဘကလဲႀကီးသကိုး။ ခုနဲ ့မ်ား တစ္ျခားစီပဲ။
ကၽြန္ေတာ္ရွင္းရွင္းသိသေလာက္ေဖါက္သည္ခ်ခ်င္တယ္ ဗုဒၶ၀ါဒဟာဘယ္လို တစ္ျခား၀ါဒေတြနဲ ့ကြဲျပားသလဲဆိုတာက ေျပာျပခ်င္တယ္ခင္ဗ်ာ။ ဆရာလုပ္တယ္ လဲ မထင္နဲ ့ဦးေနာ္။ မသိေသးတဲ့သူဖတ္ အျမတ္ပဲဆိုၿပီးေျပာျပခ်င္တာပါ။ အျခား၀ါဒ ေတြနဲ ့ ဗုဒၶရဲ ့၀ါဒ အျခားနားဆံုးအခ်က္ေတြကို ေတြးမိ သိမိသေလာက္ေလးေပါ့ဗ်ာ။
၁။ ဗုဒၶ၀ါဒသည္ ကမၼ၀ါဒ
အေၾကာင္းေၾကာင့္ အက်ိဳးျဖစ္တယ္။ အဲဒါပဲ အရင္းခံက။ အရာရာတိုင္း ဟာ အေၾကာင္းတရားေတြနဲ ့ဆက္ႏြယ္ေနတယ္။ ယခင္က အေၾကာင္းေတြေၾကာင့္ ယခု အက်ိဳးျဖစ္ရတယ္။ ယခုျဖစ္စဥ္ေတြဟာ အနာဂါတ္အတြက္ အေျခခံ အေၾကာင္း တရားေတြျဖစ္တယ္။ ဗုဒၶေဟာၾကားခဲ့တဲ့ မဟာဓမၼစၾကာ၊ ပဌာန္းေဒသနာ၊ ပဋိစၥသမုပၸါဒ္ စတဲ့ တရားေတာ္ႀကီးေတြ မဟာအေတြးအေခၚႀကီးေတြ အားလံုးဟာ ဒါကိုအရင္း တည္တာပဲ အေၾကာင္းတရားေၾကာင့္ အက်ိဳးေတြျဖစ္ရတယ္ဆို တာပဲ အႏွစ္ခ်ဳပ္က။
ဗုဒၶအရင္ ၀ါဒေတြ ေနာက္ေပၚတဲ့ ၀ါဒေတြ အားလံုးဟာ ဖန္ဆင္းတဲ့ပုဂိၢဳလ္ ရိွတယ္ သူ ့အလိုက်ေနရမယ္။ သူစီရင္သလိုခံရမယ္။ အားလံုးရဲ ့အႏွစ္ခ်ဳပ္က ဒါပဲ။
အဲဒီေတာ့ ဗုဒၶေဟာတာသည္ သင္ျပဳသမွ်သင့္ကံအေၾကာင္း၊ တစ္ျခား၀ါဒ မ်ားသည္ အဲလိုမဟုတ္ တစ္ဦးေသာပုဂၢိဳလ္ဟာကိုယ့္ကံကို ဖန္တီးေနတယ္။




၂။ ဗုဒၶ၀ါဒတြင္ သစၥာတရား (၄)ပါးရိွသည္။
ဗုဒၶ၀င္ကိုျပန္ဖတ္ၾကည့္ပါဗ်ာ။ ဒီေလာက္ ၾကြယ္၀ခ်မ္းသာတဲ့ ရွင္ဘုရင္ဟာ ဘာလို ့မ်ား ေတာထြက္တရားက်င့္ရပါသလဲ။ ဇာတ္နိပါတ္ေတြ ေရွးဘ၀ေတြ ခနထားပါဦး။ လက္ေတြ ့ဘ၀နဲ ့ယွဥ္ၿပီးပဲစဥ္းစားရေအာင္။ သုေမဓါရွင္ရေသ့တို ့ဘာ တို ့ အေၾကာင္းဆိုတာ သိဒၶတၴမင္းသား ဘုရားျဖစ္မွ ပုေဗၺနိ၀ါသ ျဖစ္မွသိတာပါ။ ဆိုလိုတာက အဲသလိုငါဆုေတာင္းခဲ့ ပါရမီျဖည့္ခဲ့လို ့ ငါအခုေတာထြက္က်င့္မယ္ ဆိုၿပီး လုပ္ခဲ့တာမဟုတ္ဘူး။ ကၽြန္ေတာ့္အျမင္ေျပာရင္ သိဒၶတၴမင္းသား ေတာ ထြက္ျခင္းဟာ Magic မဆန္ဘူး ဂႏၶာရီမဟုတ္ဘူး လက္ေတြ ့ဆန္တယ္။ အိုမွဳ နာမွဳ ေသမွဳ ကို အခုလက္ေတြ ့ေၾကာက္လို ့ အခု လက္ေတြ ့ပဲ အဲဒါကေ၀းေအာင္ လုပ္မေဟ့ဆိုၿပီး ထြက္သြားတာပါပဲ။ စဥ္းစားၾကည့္တယ္ သူ ့လက္ေတြ ့ဘ၀မွာ မယားနဲ ့ အသစ္စက္ စက္ သားငယ္ေလး ရာဟုလာနဲ ့ ထီးနဲ ့ နန္းနဲ ့ အေျခြနဲ ့အရံ နဲ ့ နန္းေတာ္ေတာင္သံုးမ်ိဳးရိွတာပဲ။ သိဒၶတၴမင္းသားစည္းစိမ္ကို အာရွတိုက္ရဲ ့အ လင္းေရာင္ကဗ်ာထဲ ဖတ္ၾကည့္ပါလား။ အိုး … သြားရည္က်သြားမယ္။
အဲဒီေတာ့ ဒီလို စည္းစိမ္ၾကားထဲကမွ ဘုရားအေလာင္း ေတြးေၾကာက္တာ သည္ ဒုကၡ။ အဲဒီေတာ့ ကၽြန္ေတာ္ဒီလိုေျပာခ်င္တယ္ ဗုဒၶဘာသာသည္ ဒုကၡကိုေၾကာက္သျဖင့္ ေပၚေပါက္လာရသည္လို ့။ အျခားဘယ္၀ါဒမွ ဒုကၡကို ေၾကာက္လို ့ျဖစ္တည္ လာတာ မဟုတ္ပါဘူး။ သိဒၶတၴရဲ ့ေခတ္မွာ ေခတ္စားေနတဲ့ ၀ါဒေတြက တပံုႀကီးဗ်။ မအုိ ေၾကာင္းဗ်ာ လက္ေတြ ့ျပႏိုင္ပါရဲ ့ ေယာဂီဆာဒူးေတြ အသက္ႀကီးၿပီး ရုပ္ရည္ႏုပ်ိဳ ေနတာအမ်ားႀကီး။ ဒါေပမယ့္ ခနပဲ သူလဲအိုမွာပဲ ေရွ ့ မွာ သူလိုလူေတြ အိုျခင္းဒုကၡခံခဲ့ရတာပဲ။ သိဒၶတၴ အားမရဘူး။ မေသေအာင္ က်င့္တဲ့နည္းေတြလဲ ရိွသမွ အသက္အရွည္ႀကီးျဖစ္ေအာင္ လုပ္တဲ့နည္းေတြ ေသလို ့ ရိွရင္လဲ အသက္အတိုင္း အဆမရိွျဗဟၼာျဖစ္ေအာင္က်င့္ႀကံနည္း။ သိဒၶတၴကေတာ့ ဒါလဲ တည္ရိွေနတယ္ ဆိုကတည္းက ပ်က္သုဥ္းစရာ ရိွလာမွာပဲ ေတြးမိတယ္။ အားမရဘူး။ ၀ါဒ အလံုးစံုကို ေျခေျချမစ္ျမစ္ေလ့လာ က်င့္ႀကံတယ္ အားမရဘူးခင္ဗ်။
မင္းသား ကိုယ့္ခႏၶာကိုယ္ကို ဆရာတင္ၿပီး က်င့္ေတာ့တာပဲ။ အတိုင္းအဆ မရိွ ေသာ လံု ့လ အတုိင္းအဆမရိွေသာ ဇြဲ သတၱိနဲ ့က်င့္ႀကံခဲ့တယ္။ ျဖစ္တည္မွဳ ေတြရဲ ့ဒုကၡ ကေန ဘယ္လိုလြတ္ေအာင္လုပ္ရမတုန္း။ အဲဒီေမးခြန္းေလးတစ္ခုကို အေျဖသိဖို ့ ဘုရားအေလာင္း အရိုးေက်ေက် အေရခန္းခန္း က်င့္ႀကံခဲ့ေတာ့။ ေနာက္ဆံုး သဗၺညဳတ ဘုရားရွင္ျဖစ္ခဲ့တာပဲ။
အရာအားလံုးသည္ ဒုကၡ။ ခင္ဗ်ားစိတ္ထဲကေတာ့ ျငင္းခ်င္ခ်င္ေနမွာပါ။ ဘုရားေဟာမို ့လို ့သာ။ ခင္ဗ်ားမွာ တြယ္တာစရာမိသားစုနဲ ့ တက္မက္စရာခ်စ္သူနဲ ့ မစြန္ ့ခြါႏိုင္တဲ့ အလုပ္အကိုင္နဲ ့ဂလိုျဖစ္ခ်င္ျဖစ္ေနမွာ ဆိုေတာ့။ ဘာႀကီးကဒုကၡတုန္း။ တားလဲတိ၀ူး။ အဲလိုေနမွာ။ နမူနာအျဖစ္ေျပာမယ္ဗ်ာ ခင္ဗ်ားခ်စ္သူသည္ ခင္ဗ်ားအတြက္ သုခတံုးႀကီး။ ဟုတ္တယ္ဟုတ္။ စကားေလးပဲေျပာရရ။ အနားေလး ပဲကပ္ရရ။ အိုေက။ သူကခင္ဗ်ားကိုလမ္းခြဲသြားမယ္။ အဲဒီမွာဒုကၡ။ ပူေလာင္ရၿပီ။ ခံစားရၿပီ။ မခြဲဘူးဗ်ာ က်ဳပ္ခ်စ္သူကလို ့ဆိုမယ္။ ထား … မေသဘူးတဲ့လား သူက။ အိုး … ကေလး ေတြရ ေျမးေတြရလို ့ အသက္ ၇၀ေက်ာ္ မွေသလဲ ခင္ဗ်ား သူငယ္မျပန္ ေသးဘူး အယ္လ္ဇုိင္းမားမျဖစ္ေသးဘူး မယားငယ္ယူခ်င္စိတ္မရိွဘူးဆို ဒုကၡမွ အႀကီးအက်ယ္ဗ်ာ။ အဲဒီအခါမ်ိဳးက် သုခရခဲ့တဲ့ အခ်ိန္ေတြကို ျပန္စဥ္းစားမိရင္ေတာင္မွ ပီတိမျဖစ္ဘူး မ်က္ရည္ ေပါက္ေပါက္က်ရတဲ့ ဒုကၡဗ်ာ။
သူမ်ားကိုခနထားဦး။ ခင္ဗ်ားခႏၶာကိုယ္ေလးျပန္ၾကည့္။ မ်က္လံုးေလး ဗ်ာ။ ေကာင္းလိုက္တာ။ စာလဲဖတ္လို ့ရ။ အင္တာနက္ေလးလဲၾကည့္လို ့ရ။ လွတ ပတေလးမ်ားေတြ ့လဲ သရိုးသရီျဖစ္ရ။ အမိုက္ပဲဗ်။ မ်က္လံုးေလးရိွရတာ ေကာင္း လိုက္တာေနာ့။ ေဟာ အေၾကာင္းအရာေလးတစ္ခုေၾကာင့္မ်ား မွဳန္လာသတဲ့ဗ်ာ ၀ါးလာသတဲ့ဗ်ား။ သြားၿပီ ဘယ္မွာလဲ မ်က္လံုးရဲ ့သုခ။ ရံုးစာေလးဖတ္ဖို ့ေတာင္ မ်က္မွန္မပါမဖတ္ႏိုင္ဘူးဆိုတဲ့အခါ ခ်ီးက်ဴးပါဦးပါ့မလား ဒီမ်က္လံုး။ ေကာင္းလိုက္ တာေျပာပါ့ဦးမလား။ ေတာ္ၿပီဗ်ာ ခင္ဗ်ားခႏၶာကိုယ္ႀကီးအေၾကာင္းျဖင့္ မေျပာေတာ့ ပါဘူး။ ကင္ဆာေတြ ေအေတြ ဘီေတြ။ မဦးမခၽြတ္ဆိုၿပီး ႀကိမ္ဆဲေနဦးမွာ။
အရာတိုင္းဟာ ဒုကၡခ်ည္းပဲ။ ဘယ္အရာေလးကိုမဆိုျပန္ေတြးၾကည့္ ရိွတဲ့ ဒုကၡနဲ ့မရိွတဲ့ဒုကၡ ၂ မ်ိဳး ၂စားပါပဲ။ ေမာ္ေတာ္ကားဗ်ာ ရိွေတာ့ ဆီထည့္ဦးဟ ဒရိုင္ဘာငွားဦးဟ ထားစရာစီစဥ္ လိုင္စင္ အိုး …. ဒုကၡ။ ဒီၾကားထဲ something မ်ား wrong သြားမွျဖင့္။ ေတြးၾကည့္။ ရိွတဲ့ဒုကၡလဲ မေသးဘူး။
ခင္ဗ်ားဖုန္းကေလးဗ်ာ ရိွတယ္ မိုးလင္းကတည္းကအိပ္တဲ့အထိ အသံုးတည့္ လြန္းလို ့ ေကာင္းတယ္ဗ်ာ…. ဟိုလူနဲ ့ ဒီလူနဲ ့ ဘာဂလိုေတြနဲ ့။ မီးကေတာ့ အဆင္ေျပသလိုၾကဴလိုက္တာပဲဆို အိုေကေနတာပဲ။ တစ္ေန ့သား တကၠစီေပၚ မွာပဲလား၊ ရံုးမွာပဲလား၊ ေကာ္ဖီဆိုင္မွာလား၊ အိတ္ထဲလဲမေတြ ့ဘူး ဆိုတဲ့ အျဖစ္ မိ်ဳးႀကံဳေတာ့ အဲဗ်ာ မရိွတဲ့ဒုကၡ။ ဘယ္မလဲသုခေတြ။ ေအာင္မယ္ေလး ျပန္ရတာေတာင္မွ အမွတ္တရ ေခ်ာင္းသာမွာ ရိုက္ခဲ့တဲ့ မေပၚတေပၚပံုေလးေတြ။ ခ်စ္ခ်စ္နဲ ့ ဟိုသင္း သည္သင္းေတြ အြန္လိုင္းေပၚေရာက္သြားမွ။ ဟား .. ဟား…။အဲလိုေတာင္ရယ္ႏိုင္မွာမဟုတ္ဘူး။ ဘယ္မလဲ သုခေတြ။
အဲဒီေတာ့ ကၽြန္ေတာ္တို ့ရဲ ့ျဖစ္တည္သမွ်ဟာ ဒုကၡ။ ဆာတာ မစားႏုိင္ ေသးရင္လဲဒုကၡ။ ဘယ္သူကမ်ား ထ က မတုန္း။ အိပ္ငိုက္တယ္ဗ်ာ အစည္းအေ၀းခန္းထဲ မ်က္လံုးေတာင္မနည္းဖြင့္ေနရတယ္…… ဒုကၡ။ မနက္မိုးလင္း ရစ္ခနဲ ရစ္ခနဲေနတုန္း အိမ္သာကမအား ….. ဒုကၡ။ အေသးစားေလးေတြေတာင္မွ ႀကံဳေနစဥ္ခနေလးမွာ ႀကိတ္မႏိုင္ခဲမရ ဒုကၡႀကီးေတြပါဗ်ာ။ ကၽြန္ေတာ္တို ့ ခင္ဗ်ားတို ့ က လူျဖစ္ရတာ ေက်နပ္ ၿပီး ေလာကီေဘာင္က်င္လည္ေနလို ့သာ ဒုကၡေတြနဲ ့ ယဥ္ပါးေနလို ့သာပါ။
အဲဒီ ဒုကၡေတြရဲ ့အရင္းခံ တရားခံသည္ မည္သူနည္း။ ဆိုေတာ့ အဲဒီဒုကၡ ေလးကို ရခ်င္တဲ့ တြယ္တာခ်င္တဲ့ စိတ္ ပါ တဲ။့ ဗုဒၶ၀ါဒမွာက် သည္လိုေဟာတယ္။ သမုဒယ ပါတဲ့။
တြယ္တဲ့ ေႏွာင္တဲ့သေဘာေလးပါတဲ့။ နတ္ေလခၽြန္ၾကားဖူးသလား။ မေမး ဖူး ဘူးရင္ေတာင္ သူမ်ားေမးတာျပန္ေျပာျပတာႀကံဳဖူးမွာပဲ။ ေသသည္၏ ဟိုဘက္မွာ ေတာင္ သည္ဘက္ကလူေတြကို တြယ္ေႏွာင္ေနေသးတယ္ဗ်ာ။ အဲသည္လို ၿငိမ္ၿငိမ္ ဆိမ္ဆိမ္ ၿငိမ္းၿငိမ္းခ်မ္းခ်မ္းမေနခ်င္ပဲ ဟိုဟာေလးကိုစြဲ သည္ဟာေလးကိုတြယ္ ဆိုတဲ့ သေဘာ ဟာျဖင့္ သမုဒယပါပဲတဲ့။ အဲဒီသမုဒယေၾကာင့္ ဒုကၡျဖစ္ရတာပါတဲ့။ သမုဒယ မျပတ္ေသးေတာ့ လူျဖစ္၊ နတ္ျဖစ္၊ တိရစၧာန္ျဖစ္နဲ ့အကုသိုလ္ ၀ဋ္ေၾကြး ပါရင္ ငရဲသား ျဖစ္နဲ ့ ဒုကၡကို မျပတ္ပါဘူးတဲ့။ ထပ္ခါ ထပ္ခါ အဖန္ဖန္ ႀကံဳရ တာပါတဲ့။
ဒုကၡသစၥာဟာေတာ့ျဖင့္ ကၽြန္ေတာ့္သေဘာေျပာရရင္ ဗုဒၶ ျမတ္စြာမေပၚခင္က တည္းကရိွတဲ့သစၥာလို ့ေျပာခ်င္တယ္။ ပံုပမာတင္ရင္ ပုစၧာသစၥာ ဆိုပါေတာ့။ သိဒၶတၴ မင္းသားလဲ ဒီပုစၧာေၾကာင့္ ေတာထြက္ရ ဘုရားအျဖစ္ေရာက္ရပါတယ္။
တရားခံကေတာ့သိၿပီေပါ့ ဒါ လက္သည္သမုဒယေၾကာင့္။ ဟုတ္ၿပီ ပ်က္တာ ကို လဲသိတယ္ ဘယ္ေနရာက ဘာေၾကာင့္ ဒီဟာပ်က္လဲ ဆိုတာလဲသိၿပီ။ ကဲ ျပင္လိုက္ ၾကရေအာင္ဗ်ာ။
ဗုဒၶဘုရားက ဒီပုစၧာ၊ ဒီ looping ထဲက ဘယ္လိုထြက္ရမလဲဆုိေတာ့တဲ့ မဂၢင္ (၈) ပါးဆိုတာ ေကာင္းမြန္မွန္ကန္စြာေနရင္ျဖင့္ တည့္မတ္ေလ်ာ္ညီစြာေနရင္ျဖင့္ ဒီ looping ဒီ စဥ္ဆက္မျပတ္ျဖစ္စဥ္ကေနထြက္ေျမာက္ႏုိင္ပါသည္တဲ့။
အဲသလို ေကာင္းမြန္မွန္ကန္စြာ က်င့္ႀကံေနထိုင္ျခင္းျဖင့္ လြတ္ေျမာက္ ရာသစၥာ အျမတ္ဆံုးသစၥာ၊ ဘယ္၀ါဒမွာမွမရိွေသာ ကၽြန္ေတာ္တို ့ဗုဒၶ၀ါဒ မွာသာ ရိွေသာ နိေရာဓ လြတ္ေျမာက္ရာကို ရရိွပါလိမ့္မည္တဲ့။ အဲဒီနိေရာဓ ဆိုဒါဟာျဖင့္ နိဗၺာန္တရားကို ေတြ ့ရိွ သိျမင္ျခင္းကိုဆိုလိုပါတယ္။
အဲဒီေတာ့ ဗုဒၶ၀ါဒ၏ အခ်ဳပ္ဟာျဖင့္ ဘယ္သူမွ မိမိကို စီရင္လို ့မရ၊ မိမိၾကမၼာ မိမိဖန္တီးပါသည္။ မိမိ၏ ျဖစ္တည္မွဳေတြမွာ ဒုကၡေတြအမ်ားႀကီးရိွေနပါသည္။ အဲသည္ ဒုကၡေတြဟာ သမုဒယေၾကာင့္ျဖစ္ပါသည္။ အဲသလို သမုဒယေတြ ဒုကၡေတြကို ေက်ာ္လြန္ၿငိမ္းေအးခ်င္ရငျ္ဖင့္ မဂၢင္ (၈) ပါးက်င့္စဥ္ကိုက်င့္ပါ နိဗၺာန္ လို ့ ေခၚဆိုေသာ အမတကိုရရိွရာ နိေရာဓသစၥာကိုရပါလိမ့္မည္။
ဘ၀ဆိုတာ ျဖစ္တည္မွဳဆိုတာ လူျဖစ္ျဖစ္ နတ္ျဖစ္ျဖစ္ ဒုကၡဆိုၿပီးသိရမယ္တဲ့၊ အဲဒါရဲ ့တရားခံ တြယ္တာေနွာင္တည္းတဲ့ သံေယာဇဥ္သမုဒယေတြကို ပယ္ရမယ္ တဲ့။မဂၢသစၥာ ကို မဂၢင္ (၈)ပါးက်င့္စဥ္ျဖင့္ ဆိုက္ေရာက္ရမည္တဲ့။ ဆိုက္ေရာက္ၿပီး သကာလ နိေရာဓသစၥာကို ပြါးမ်ားရမည္တဲ့။ ပရမတၴသံခိပ္ထဲက ထိပ္ဆံုးစာသား ေလး လယ္တီ ဆရာေတာ္ႀကီးဖြဲ ့ဆိုထားတာက စိတ္၊ ေစတသိက္၊ ရုပ္၊ နိဗ္ ေလးရပ္ ပရမတ္။ သိ၊ ပယ္၊ ဆိုက္၊ ပြါး ေလးပါးကိစၥအမွန္ရ မုခ် ပရမတ္။ ေပါ့။
သံုးသပ္ၾကည့္ရေအာင္ဗ်ာ။ မျမင္ရတာ၊ လက္ေတြ ့နယ္ပယ္ကေနေက်ာ္ လြန္တာ ဘာမ်ားရိွပါသလဲ ဗုဒၶ၀ါဒမွာ။ ခင္ဗ်ားေျပာမယ္ နိဗၺာန္ကိုျဖင့္ မျမင္ရဘူး ဗ်ာလို ့။ ခုမေျပာပါနဲ ။့က်င့္ႀကံၾကည့္ပါဦး။ ေလ့လာၾကည့္ပါဦး။ ေတြးဆၾကည့္ပါဦး။ ရိတ္ တိတ္ တိတ္ေတာ့သိလာမွာပါ။ တစ္ခုေျပာခ်င္တယ္ ဗုဒၶ၀ါဒဟာ သာသနာသက္ ၂၅၀၀ ေက်ာ္ခဲ့ပါၿပီ။ အဲဒီကာလတစ္ေလွ်ာက္ နိဗၺာန္ကို မ်က္ေမွာက္ျပဳႏိုင္ခဲ့ေသာ ရဟႏၱာ အရွင္ျမတ္ေပါင္းမ်ားစြာရိွခဲ့ပါၿပီ။ လူသာ၀ကေပါင္းမ်ားစြာရိွခဲ့ၿပီ။ ျမန္မာႏိုင္ငံ မွာလဲ ကၽြန္ေတာ္တို ့ေခတ္နဲ ့ လက္လွမ္းမီသေလာက္ ေ၀ဘူဆရာေတာ္၊ မိုးကုတ္ ဆရာေတာ္ အစရိွတဲ့ဆရာေတာ္ႀကီးမ်ား အနာဂါမ္ဆရာသက္ႀကီးတို ့လို ဆရာႀကီး မ်ား က်က်နနေဟာျပခဲ့တာေတြ လက္ေတြ ့မ်က္ေတြ ့ႀကံဳခဲ့တာေတြကို ေလ့လာ ၾကည့္ဖို ့တိုက္တြန္း လိုပါတယ္။
၃။ ဗုဒၶ၀ါဒသည္နိဗၺာန္၀ါဒ
ဗုဒၶ၀ါဒမွာသာလွ်င္ နိဗၺာန္ဆိုတာရိွပါတယ္။ ၃၁ ဘံုကို ျပန္မလာတဲ့ ထြက္ေျမာက္ရာျဖစ္ပါတယ္။ က်န္၀ါဒအားလံုးမွာ ထာ၀ရအသက္ဟာ အျမင့္ဆံုး ျဖစ္ပါတယ္ အတၱလို ့ေခၚတဲ့ ထာ၀ရအသက္ဓါတ္ကို ယံုၾကည္ၾကပါတယ္။ ေသလြန္ ၿပီးေနာက္ ေကာင္းကင္ဘံုမွာျဖစ္ျဖစ္ ငရဲမွာျဖစ္ျဖစ္ ထာ၀ရ အသက္ရွင္ရမယ္ ဆိုတာကို ယံုၾကည္ ၾကပါတယ္။ ဗုဒၶဘာသာ၀င္အားလံုး က်င့္ႀကံရမွာ က ျဖင့္ နိဗၺာန္ အတြက္ျဖစ္ရပါ့မယ္။ ကုသိုလ္ေလးေတြတိုင္းဟာ မဟာကုသိုလ္ႀကီးျဖစ္တဲ့ နိဗၺာန္ကို အေထာက္အပံ့ျဖစ္ပါ ေစလို ့ရည္မွန္းရပါမယ္။ ေနာင္ဘ၀အတြက္ မျဖစ္ရပါဘူး။ ေနာင္ဘ၀သည္ minor နိဗၺာန္သည္ major ျဖစ္ပါတယ္။
လူေတာ္ေတာ္မ်ားမ်ား လြဲေခ်ာ္ေနတာရိွပါတယ္။ အျခားဘာသာ၀င္မ်ားရဲ ့အ ျမင္မွာပါ လြဲေခ်ာ္ေနပါတယ္။ ကၽြန္ေတာ္တို ့ဗုဒၶဘာသာ၀င္ေတြ ကုသိုလ္လုပ္ေနၾက တာဆိုရင္ျဖင့္ ေနာင္ေသလြန္ၿပီးခ်ိန္မွာ ေကာင္းေကာင္းေနရဖို ့ အဲလို သေဘာ ေဆာင္ ေနတာမ်ားျပားလွပါတယ္။ ဗုဒၶ၀ါဒရဲ ့ပန္းတိုင္ဟာ အဲဒါ လံုး၀မဟုတ္ပါဘူး။ အဲဒါကိုပဲ ရည္ေမွ်ာ္ေနမယ္ဆိုရင္ ဗုဒၶဘာသာအစစ္ တစ္ေယာက္မဟုတ္ပါဘူး။ ဘာလို ့လဲဆိုေတာ့ ေနာင္လာမယ့္ေသလြန္ၿပီးခ်ိန္မွာ ေကာင္းဖို ့အတြက္ဆိုရံုက ဗုဒၶမေပၚခင္ ၀ါဒ ေတြ မွာ ကတည္းက ရိွၿပီးသားပါ။ ဗုဒၶျမတ္စြာကိုယ္တိုင္လည္း ဘုရားမျဖစ္ခင္က ေလ့လာခဲ့ၿပီးသားပါ။ ဗုဒၶျမတ္စြာက ဒီ၀ါဒ က်င့္စဥ္ေတြဟာ ျဖစ္တည္မွဳ ဒုကၡေတြ ၿငိမ္းရာ ပယ္ရာ မဟုတ္လို ့ ျငင္းပယ္ခဲ့ၿပီးသား၀ါဒေတြပါ။
ဆုိလိုတာက အျပည့္အ၀ မက်င့္ႀကံႏိုင္ေသးရင္လည္း ဘုရားရိွခိုးတာလည္း နိဗၺာန္ကို အေထာက္အပံ့ျဖစ္ဖို ့ ရည္စူးၿပိီးရိွခိုးရမယ္။ ပုတီးစိပ္တယ္ဆိုလည္း နိဗၺာန္ ကိုရည္စူးၿပီး သမာဓိထူေထာင္ဖို ့ျဖစ္ရမယ္။ အလွဴအတန္းျပဳရင္လည္း နိဗၺာန္ကို အေထာက္အပံ့ျဖစ္ေစျခင္းငွာ ဒါနပါရမီျဖည့္ဆည္းတယ္လို ့သေဘာထားၿပီး စိတ္ သန္ ့ သန္ ့နဲ ့လွဴရမယ္။ အမ်ားစုရဲ ့မွားခ်က္က ေညာင္ေစ့ေလာက္လွဴရင္ ေညာင္ ပင္ႀကီး ေလာက္ရတယ္ဆိုပဲ။ တစ္ဆုပ္ႀကဲလို ့ တစ္လွည္း၀င္တယ္ဆိုပဲ။ ဒို ့ ဘာသာ က တြက္ေခ်ကိုက္သားဟ။ ႏွပ္ေခ်းတြက္တြက္ၿပီး ကုသိုလ္လုပ္တာ မ်ားၾကပါ တယ္။ နိဗၺာန္ဆိုတဲ့ စကားက ဖုန္းႀကီးနဲ ့သာဆိုင္တယ္ ဆိုတဲ့ စိတ္ကူးရိွတာက အမ်ားစုပါ။ မဟုတ္ပါ။ မိမိရဲ ့ေန ့စဥ္ကုသိုလ္မွဳ အားလံုးမွာ နိဗၺာန္ကိုသာ ရည္စူး ၿပီးျပဳရပါ့မယ္။ ေနာင္ဘ၀ ေကာင္းဖို ့သာလွ်င္ေတြးတယ္ဆိုရင္ေတာ့ ဗုဒၶ၀ါဒ နဲ ့ လားလားႀကီးဆန္ ့က်င္ပါတယ္။
ရွည္သြားတယ္ဗ်ာ အတိုခ်ဳပ္ေျပာခ်င္တာက ဗုဒၶ၀ါဒသည္ နိဗၺာန္၀ါဒ ျဖစ္ပါ သည္။ ဗုဒၶဘာသာ၀င္တိုင္းသည္နိဗၺာန္၀ါဒီမ်ားျဖစ္ရပါမည္။ မိမိကိုယ္ကို ဗုဒၶဘာသာ အမည္ခံၿပီး အနာဂါတ္ေကာင္းစားေရးနဲ ့ ေနာင္ဘ၀ေကာင္းစားေရးပဲ ေခါင္းထဲရိွ ေနတယ္ ဆိုရင္ျဖင့္ ………………………။
ေ၀လင္းထက္သြင္ (ဇန္န၀ါရီ ၂၀၁၁)